Trong các bài viết trước chúng tôi đã đề cấp đến chế độ ăn thực dưỡng, chế độ ăn Kento. Bài viết này chúng ta tìm hiểu thêm về chế độ ăn Ohsawa.
Nhật Bản là đất nước ẩn chứa nhiều điều thú vị trên thế giới. Tại đất nước này, số tuổi thọ trung bình của cư dân ở mức cao đáng ngưỡng mộ. Và bí quyết của họ là các chế độ ăn tốt cho sức khỏe của con người; chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa là một trong số đó. Ở Việt Nam, khoảng chục năm gần đây thực dưỡng nổi lên rầm rộ như một phong trào; trong đó nổi bật nhất là thực dưỡng Ohsawa/gạo lứt muối mè. Để làm rõ hơn về vấn đề này, chúng tôi mời bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây nhé.
Hình ảnh: chế độ thực dưỡng Ohsawa
1. Ăn thực dưỡng và ăn thực dưỡng Ohsawa là gì?
1.1. Ăn thực dưỡng
Thực dưỡng là dưỡng sinh bằng ăn uống. Nếu chúng ta khỏe mạnh nhờ ăn uống thì điều đó có nghĩa là bệnh tật, mệt mỏi… cũng sinh ra từ cách ăn uống. Hiểu ngắn gọn, chế độ ăn thực dưỡng là một chế độ buộc mỗi người phải ăn uống có tính toán, khoa học, tuân theo những nguyên tắc và điều kiện nhất định.
Điều kiện khi áp dụng phương pháp này gồm 7 điều:
Không cảm thất mệt mỏi
Luôn có cảm giác ngon miệng khi ăn uống
Cố gắng tạo cho mình một giấc ngủ sâu và ngon
Rèn luyện trí nhớ tốt
Sống vui vẻ, cởi mở với mọi người
Luôn bình tĩnh để có quyết định đúng trong mỗi việc làm
Phải có niềm tin tuyệt đối vào cách ăn uống đang áp dụng.
Hình ảnh: Tập thói quen uống trà xanh thay vì các thức uống đóng hộp hoặc chứa quá nhiều đường
1.2. Chế độ ăn thực dưỡng Ohhasawa là gì?
Đây là một phương pháp ăn uống khoa học và lành mạnh được tìm thấy và phát triển bởi một vị giáo sư người Nhật tên là Geogre Ohsawa (1893 -1966) và được thế giới biết đến rộng rãi vào năm 1982.
Hình ảnh: Ông Georges Ohsawa.
Hiểu một cách nôm na, chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa cũng là một phương pháp ăn chay; tuy nhiên cái khác biệt của nó là dựa theo sự hòa hợp tự nhiên giữa cơ thể con người với thiên nhiên và vũ trụ. Thực đơn ăn uống của những người theo chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa sẽ gồm những món ăn từ tự nhiên; được nấu nướng chế biến sao cho phù hợp với cân bằng âm – dương trong cơ thể; từ đó tái tạo năng lượng cũng như bổ sung thêm sức khỏe cho con người. Trong chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa, thực phẩm là các loại ngũ cốc và rau củ tự nhiên; đặc biệt không thể thiếu 2 thành phần chính là gạo lứt và muối mè.
Hình ảnh: Thực dưỡng Ohsawa hướng tới sự hài hòa âm dương
Ohsawa đã đưa ra 10 số ăn nhằm đạt được sức khỏe và hạnh phúc như sau:
Phương pháp số 7: Ăn 100% gạo lứt
Phương pháp số 6: Ăn 90% gạo lứt 10% rau củ xào,hấp
Phương pháp số 5: Ăn 80% gạo lứt 20% rau củ xào,hấp
Phương pháp số 4: Ăn 70% gạo lứt 20% rau củ xào,hấp 10% canh súp
Phương pháp số 3: Ăn 60% gạo lứt 30% rau củ xào,hấp 10% canh súp
Phương pháp số 2: Ăn 50% gạo lứt 30% rau củ xào,hấp 10% canh súp 10% thịt
Phương pháp số 1: Ăn 40% gạo lứt 30% rau củ xào,hấp 10% canh súp 20% thịt
Phương pháp số -1: Ăn 30% gạo lứt 30% rau củ xào; hấp 10% canh súp 20% thịt 10% rau sống, trái cây
Phương pháp số -2: Ăn 20% gạo lứt 30% rau củ xào; hấp 10% canh súp 25% thịt 10% rau sống, trái cây 5% tráng miệng (món ngọt)
Phương pháp số -3: Ăn 10% gạo lứt 30% rau củ xào; hấp 10% canh súp 30% thịt 15% rau sống, trái cây 5% tráng miệng (món ngọt)
Nước uống: càng ít càng tốt, vừa đủ giải khát.
Hình ảnh: Một bữa ăn trong chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa
Trong mười cách ăn uống dưỡng sinh nêu dưới đây; cách ăn số 7 có tác dụng nhanh và mạnh nhất. Cách này thường được áp dụng để tạo nền cải thiện sức khỏe tâm sinh lý; thời gian áp dụng là 10 ngày hoặc lâu hơn tùy theo thể trạng và môi trường sống của mỗi người. Ở Việt Nam, phương thức ăn dưỡng sinh số 7 gồm có gạo lứt muối mè và đôi chút gia vị như tương tamari; tương tamari tỏi, miso, bơ mè, bột rong biển, đôi khi có thể thêm chút ít đậu đỏ hoặc loại đậu khác; thức uống có nước lã đun sôi, trà gạo lứt, trà ba năm (trà bancha) hoặc các loại trà cây lá đặc biệt.
2. Chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa có thực sự tốt hay không?
Ăn thực dưỡng nhiều có tốt không? là thắc mắc của nhiều người. The như Tổ chức Y tế thế giới WHO đã công nhận đây là phương pháp phòng bệnh; chữa bệnh bằng ăn uống khoa học và có hiệu quả. Hiện nay có nhiều tranh cãi khi áp dụng phương pháp này. Tuy nhiên những hiệu quả mà phương pháp thực dưỡng mang lại là không thể phủ nhận khi áp dụng đúng hướng dẫn ăn thực dưỡng đúng cách kết hợp với tập luyện, sinh hoạt khoa học. Một số lợi ích mà thực dưỡng mang lại như giúp hệ tiêu hóa ổn định và khỏe mạnh; cơ thể hấp thu tốt hơn, máu sạch, ít nhiễm đường, ngủ sâu và ngủ ít hơn,…
Chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa giúp con người luôn có tình trạng sức khỏe tốt và trạng thái tinh thần thoải mái. Mặc dù thực đơn trong chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa có vẻ khá nghèo nàn song thực sự bữa ăn thực dưỡng sẽ cung cấp cho bạn rất nhiều dinh dưỡng. Bởi trong thành phần gạo lứt có chứa chất bột, chất béo, chất xơ cùng các vitamin (B1, B2, B3, B6), khoáng chất (canxi, sắt, magie, kali, natri); trong dầu mè có vitamin (H, E, K, tiền vitamin A), photpho… là những dưỡng chất có lợi cho con người; có tác dụng ngăn ngừa mầm ung thư, tăng chức năng của vỏ não… Chính vì thế, việc duy trì chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa được rất nhiều người ở nhiều quốc gia khác nhau áp dụng và cho hiệu quả cao.
Hình ảnh: gạo lứt – muối mè có rất nhiều dưỡng chất trong chế độ ăn thực dưỡng Ohsawa
3. Nguyên tắc cơ bản của phương pháp ăn thực dưỡng Ohsawa
Nguyên tắc 1: Ăn ngũ cốc, trái cây tươi, thực phẩm theo mùa, trồng tại nơi mình sinh sống
Yêu cầu đầu tiên của chế độ thực dưỡng ohsawa chính là tránh xa thức ăn nhanh, đồ hộp, thực phẩm chế biến sẵn… Những loại ngũ cốc hay tảo biển nước ngoài vẫn được sử dụng nếu chúng không chứa hóa chất nào. Triết lí thực dưỡng tin rằng thiên nhiên là cách tốt nhất chữa lành mọi thế mất cân bằng của cơ thể. Đặc biệt dùng ngũ cốc, thực phẩm tươi đúng mùa; trồng tại nơi mình sinh sống sẽ giúp cơ thể thích nghi tốt hơn rất nhiều.
Nguyên tắc 2: Hiểu được giá trị của thức ăn tự nhiên
Định nghĩa thức ăn vô cùng đơn giản. Đó là thức ăn chua qua chế biến, tinh chế, xử lí, chẳng hạn ngũ cốc, rau củ quả tươi… Và đồng nghĩa bột mì, kem, sữa.. là không phải là thức ăn tự nhiên. Bởi việc chua có sự tác động, xử lí nào nên đây là điều chế độ thực dưỡng ohsawa chú trọng; cung cấp đầy đủ chất, xác lập thế cân bằng cho cơ thể rất tốt.
Nguyên tắc 3: Áp dụng triết lí và thực hành về Âm dương trong chọn lựa và chế biến thực phẩm
Sau khi tuân thủ đúng nguyên tắc 1 và 2 thì mới có thể đến nguyên tắc 3; áp dụng triết lí để thực hiện chế độ thực dưỡng ohsawa. Không như nhiều người nghĩ đến việc ép bản thân; hà khác với chuyện ăn uống, sinh hoạt, nguyên lí của thuyết âm dương rất đơn giản. Trong bữa ăn cần kết hợp cả thực phẩm tươi, tính âm: rau, củ, thức ăn nhiều nước… và thức ăn dương: thịt, cá… Đối với thức ăn âm thì nên hấp hoặc luộc còn thức ăn dương thì đem chiên, nướng…
Hình ảnh: Thực phẩm được chia làm 2 nhóm: Âm và Dương
Nguyên tắc 4: Hiểu về sự chuyển hóa của cơ thể và tầm quan trọng của chúng với chế độ thực dưỡng ohsawa
Nắm được sự chuyển hóa trong cơ thể từ đó biết cách bổ sung thực phẩm để cơ thể quay về mức cân bằng; khiến các bộ phần càng ít làm việc càng tốt. Ví dụ với sữa, trẻ em uống rất tốt giúp cơ thể bổ sung chất dinh dưỡng vì lúc ấy quá trình chuyển hóa kém; nhưng với người lớn uống quá nhiều sữa sẽ khiến cơ thể mất cân bằng, khó tiêu, ít hấp thụ thức ăn.
Ngoài 4 nguyên tắc trên, khi áp dụng thực dưỡng Ohsawa còn cần sự linh hoạt và thay đổi thực đơn phù hợp; luôn hướng đến sự cân bằng nhưng không ép bản thân.
4. Cách ăn thực dưỡng Ohsawa tốt cho sức khỏe
Hướng dẫn ăn thực dưỡng khá đơn giản, chủ yếu sử dụng gạo lứt làm thức ăn chính. Bạn nên dùng hạt gạo lứt, muối mè, rau cải tự nhiên, không dùng phân bón hóa học hay thuốc trừ sâu. Chú ý là gạp lứt chiếm tỉ lệ 60% nguyên liệu trong phương pháp này. Khi ăn, cần nhai kỹ, ăn ít và uống ít nước.
Khi áp dụng phương pháp thực dưỡng Ohsawa, bạn cần tránh các loại thực phẩm có hóa chất, các loại đường tinh luyện, đường cát trắng. Những loại này thuộc cực âm có thể khiến cơ thể mệt mỏi, bệnh tật, chán nản. Gạo lứt không loại bỏ được các hóa chất có trong bánh kẹo, thực phẩm chế biến.
Không uống nước quá lạnh hay nước đá. Vì chúng là thức uống gây trì trệ hệ tiêu hóa.
Theo phương pháp này, hầu hết bệnh phát sinh là do chúng ta không biết cân bằng âm – dương cho cơ thể. Chỉ cần ăn uống với chế độ cân bằng hai yếu tố này sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, phòng tránh bệnh hiệu quả.
Hình ảnh: Bảng thực phẩm âm dương
* Lưu ý thực dưỡng đúng cách:
Ăn chậm, nhai kỹ càng tốt.
Chỉ uống nước khi nào cảm thấy khát.
Không ăn quá nhiều, ngừng ăn trước khi cảm thấy no.
Không dùng những thực phẩm chế biến bằng sóng điện từ như lò vi sóng.
Sử dụng thực phẩm đúng mùa, rõ nguồn gốc.
Thường xuyên tập luyện thể dục, tắm nắng.
5. Hướng dẫn ăn theo thực dưỡng Ohsawa đúng cách
Ngũ cốc nguyên hạt – món ăn thực dưỡng chiếm 50-60%:
Các loại ngũ cốc nguyên hạt bao gồm các loại như gạo lứt, gạo nếp đại mạch hay ý dĩ, lúa mì, ngô, kê, yến mạch kiều mạch. Đây là những thực phẩm quan trọng giúp nuôi sống và tạo nên nền văn minh loài người. Hướng dẫn ăn thực dưỡng đúng cách là sử dụng loại ngũ cốc nguyên cám. Chúng có thể được nấu chín khô như gạo hay ướt mềm như cháo. Nên tránh các món ăn từ bột nướng như bánh mì thông thường, bánh pastry, bánh ngọt, bánh pizza, bánh quy. Các món ăn như mì sợi gạo lứt, phở gạo lứt, hạt kê, ngô thích hợp với những người sống ở khí hậu nhiệt đới. Ngoài ra, thỉnh thoảng bạn cũng có thể sử dụng những loại củ giàu tinh bột như khoai lang và khoai mì thay thế ngũ cốc nguyên hạt.
Hình ảnh: Ngũ cốc nguyên hạt – món ăn thực dưỡng chiếm 50-60%
Súp 5%:
Theo hướng dẫn ăn thực dưỡng Ohsawa; bạn nên ăn một bát súp miso trước bữa ăn, nhất là những người bị ung thư. Các loại miso đậu nành, được lên men tự nhiên chứa chất chống ung thư và vi khuẩn có lợi tốt cho đường ruột. Ngoài ra, món súp có thể kết hợp với một vài loại rau khác nhau, các loại ngũ cốc, đậu, cá và hải sản. Cách nấu món súp này khá đơn giản, bạn có thể tự thực hiện tại nhà. Nên sử dụng khoảng 1 thìa cà phê miso cho mỗi bát súp, nêm nếm vừa miệng. Nấu nhỏ lửa khoảng 3 phút, không đun quá kỹ làm mất chất. Có thể nêm súp miso với tương tamari, muối hầm hay mơ muối.
Hình ảnh: Bạn nên ăn một bát súp miso trước bữa ăn
Rau củ 25-30%:
Rau củ được chia thành nhiều loại như: Loại củ mọc thẳng dưới đất như ngưu bàng, cà rốt, củ sen, củ cải trắng, củ cải đỏ, khoai lang. Các loại củ này tốt cho cơ quan ruột, củ sen rất bổ phổi; Loại rau mọc ngang mặt đất, có hình dáng tròn như bắp cải, bí đỏ, súp lơ, hành tây. Các loại rau củ này rất bổ các cơ quan ở giữa như tụy, dạ dày, lá lách.
Loại rau củ trong ở bóng mát như su su, cà tím, cà chua, ớt cay, ớt chuông, khoai tây. Theo một số tài liệu, những người sóng ở vùng ôn đới, thể trạng âm nên tránh loại rau củ này. Còn người ở vùng nhiệt đới có thể ăn ít vì rau mềm, nhiều nước, có tính âm làm suy yếu cơ thể.
Các loại nấm là loại thực phẩm mang tính âm, lớn nhanh. Theo hướng dẫn ăn thực dưỡng chỉ nên dùng nấm dạng khô, tránh dùng nấm tươi. Vì nấm tươi hấp thu được năng lượng mặt trời có tính dương, có thể cân bằng với tính âm của nấm. Ngoài ra, nấm đông cô (loại nấm phát triển chậm) được thực dưỡng khuyên dùng vì chúng tốt cho sức khỏe, giảm cholesterol và khi chế biến nên nấu kỹ.
Rau củ nhầy và rỗng xốp như bầu bí, mướp, khổ qua, đậu đũa. Những người có thể trạng tốt, ở vùng nhiệt đới có thể dùng một ít, những người bệnh không nên dùng.
Đậu và các sản phẩm từ đậu 10-15% :
Trong đậu có chứa nhiều protein tốt cho có thể. Các loại đậu nhỏ, cứng thường mang tính dương như các loại đậu đỏ nhỏ, đậu gà, đậu nành, đậu đen. Còn các loại đậu mềm, to ít dương hơn như đậu xanh, đậu lăng.
Với các loại đậu cứng, bạn phải ngâm đậu trước hàng giờ hoặc qua đêm. Lọc bỏ nước ngâm trước khi nấu. Sau đó dùng để nấu cơm gạo lứt, nấu canh phổ tai hoặc làm trà uống nước.
Theo hướng dẫn ăn thực dưỡng, đậu phụ cũng có thể ăn nhưng không nên thường xuyên. Đậu phụ cứng sẽ tốt hơn đậu phụ non, mềm.
Các loại thực phẩm khác:
Rong biển: Thực phẩm chứa nhiều khoáng chất, bổ sung sự thiếu hụt của các loại rau củ. Rong biển đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn hàng ngày. Bạn có thể dùng để nấu cơm, nấu súp rất ngon.
Trái cây: Ăn càng ít càng tốt. Vì trái cây không giàu chất xơ. Chế độ thực dưỡng không có thịt, và nhiều rau củ thì sự thèm trái cây giảm dần.
Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạt điều… chứa nhiều chất béo, chứa đến 80-90%. Bạn nên ăn với số lượng vừa phải hàng ngày.
Nước uống hàng ngày:
Tùy thuộc vào thời tiết và nhu cầu của cơ thể từ đó điều chỉnh lượng nước phù hợp. Chỉ uống khi cảm thấy khát. Hướng dẫn ăn thực dưỡng khuyến khích uống ít nước.
Hình ảnh: Bảng ăn uống dưỡng sinh theo thực dưỡng Ohsawa
Lưu ý:
Cần lưu ý đây không phải là công thức cố định nên bạn có thể điều chỉnh nghiêng về Âm hơn hoặc nghiêng về Dương hơn. Lúc đầu ăn theo phương pháp thực dưỡng mọi người chưa nắm vững nguyên lý quân bình Âm Dương thì có thể áp dụng theo những tỷ lệ trên đây. Qua thời gian nghiên cứu Phương Pháp Thực Dưỡng và tự theo dõi những biến chuyển của cơ thể trong khi thực hành, các bạn sẽ tìm ra phương thức ăn uống thích hợp cho cơ thể mình.
Có thể chia nhỏ khẩu phần hàng ngày thành 2 – 3 hoặc 4 bữa, nhưng nhớ đừng bao giờ ăn quá no; nên rời bàn ăn khi bụng đã lưng lửng. Một thức ăn dù tốt đến đâu đi nữa nếu bạn lạm dụng cũng có hại.
TKT Maids dịch vụ vệ sinh văn phòng hàng đầu tại TPHCM mong muốn góp một phần nhỏ bé của mình giúp bạn có những kiến thức để bạn có thể lựa chọn cách ăn thực dưỡng khoa học đảm bảo sức khỏe. Hãy để thời gian của bạn vào việc chăm sóc cá nhân và công việc hàng ngày. Những việc tốn thời gian khác, hay để cho chúng tôi.
