Nhiều lúc bạn hay người giúp việc nhà của mình tái sử dụng các loại bao bì nhựa để chứa các loại thực phẩm khác; hay chứa nước để trong tủ lạnh nhưng thắc mắc không có an toàn không? Nhiều biểu tượng trên bao bì bạn không hiểu có ý nghĩa gì? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn có các kiến thức cơ bản nhất về các loại nhựa sử dụng trong cuộc sống; rất phổ biến quanh bạn như: PET, HDPE, LDPE, PVC, PP, PS, PC, PE…
1. Phân biệt các loại nhựa trong cuộc sống gia đình
1.1. Nhựa PET (PETE)
Hình ảnh: ký hiệu nhựa loại 1 PET
PET(Polyethylene terephthalate):
PET hoặc PETE là một loại bao bì thực phẩm quan trọng có chể tạo màng hoặc tạo dạng chai lọ. Do tính chống thấm rất cao nên PET được dùng làm chai; bình đựng nước tinh khiết; nước giải khát có gas….
Hầu hết các chai soda và chai nước khoáng… đều thuộc loại đồ nhựa số 1. Loại nhựa này nói chung là an toàn; tuy nhiên, không nên tái sử dụng để chứa đựng nước uống hay thức ăn. Lý do với bề mặt có rất nhiều lỗ rỗng, xốp có thể cho phép vi khuẩn và mùi vị tích tụ, rất khó rửa sạch. Loại nhựa này được xem là loại đồ nhựa chỉ nên sử dụng một lần và rất dễ tái chế.
Hình ảnh: lavie chai nhựa PET
Tính chất :
Bền cơ học cao, có khả năng chịu đựng lực xé và lực va chạm, chịu đựng sự mài mòn cao, có độ cứng vững cao.
Trơ với môi trường thực phẩm.
Trong suốt.
Chống thấm khí O2, và CO2 tốt hơn các loại nhựa khác.
Khi đươc gia nhiệt đến 200oC hoặc làm lạnh ở – 90oC,cấu trúc hóa học của mạch PET vẫn
được giữ nguyên, tính chống thấm khí hơi vẫn không thay đổi khi nhiệt độ khoảng 100oC
Hình ảnh: Nhựa loại 1 PET (PETE)
1.2. HDPE (High density polyethylene)
Hình ảnh: nhựa loại 2 HDPE
HDPE (High density polyethylene):
Polyethylene cao phân tử (HDPE) là một nhựa nhiệt dẻo làm từ dầu mỏ. thường được sử dụng trong sản xuất chai nhựa; đường ống chống ăn mòn, màng chống thấm; và gỗ nhựa trong công nghiệp thực phẩm. Loại tốt nhất của nhựa để sử dụng trong bảo quản thực phẩm lâu dài là polyethylene mật độ cao (HDPE); được chỉ định bởi các “2” biểu tượng. HDPE là một trong những hình thức ổn định nhất và nhựa; và tất cả các thùng nhựa được bán riêng cho bảo quản thực phẩm sẽ được làm từ chất liệu này.
Hầu hết các bình đựng sữa cho trẻ em, chai đựng sữa; nước trái cây, hoặc bình chứa các loại nước tẩy rửa, dầu gội đầu, nước rửa chén, sữa tắm … đều là loại nhựa số 2. Tuy có màu đục nhưng loại nhựa này được xem là an toàn vì vi khuẩn khó tích tụ do bề mặt khá trơn láng. Nhựa số 2 cũng được xem là dễ tái chế.
Hình ảnh: nhựa HDPE làm bình sữa
Tính chất:
Được biết đến bởi độ bền cao của nó so với tỷ lệ mật độ; mật độ khối lượng của HDPE có thể dao động từ 0,93 đến 0,97g/cm3.
Chịu mài mòn, chịu chấn động cao, ngay cả ở nhiệt độ thấp.
Kháng hóa chất tuyệt vời.
Hệ số ma sát thấp, cách điện tốt, Khả năng chống bức xạ năng lượng cao
Hình ảnh: Nhựa loại 2 HDPE
1.3. PVC
Hình ảnh: nhựa loại 3 PVC
PVC(Polyvinylchloride):
Sản phẩm PVC trước đây (1920 trở đi) được sử dụng với số lượng rất lớn; nhưng ngày nay đả bị PE vượt qua. Hiện nay, PVC phần lớn dùng bao bọc dây cáp điện, làm ống thoát nước, áo mưa, màng nhựa gia dụng…
Hình ảnh: Bao bì chứa thực phẩm PVC
Trong PVC có chất vinylchoride, thường được gọi là VCM có khả năng gây ung thư (phát hiện 1970). Sử dụng làm nhãn màng co các loại chai; bình bằng nhựa hoặc màng co bao bọc các loại thực phẩm bảo quản; lưu hành trong thời gian ngắn như thịt sống, rau quả tươi…. Ngoài ra, PVC được sử dụng để làm nhiều vật gia dụng cũng như các lọai sản phẩm thuộc các ngành khác.
Hình ảnh: Màng bọc màng bao thực phẩm PVC
Tính chất: Bao bì PVC có những khuyết điểm như sau :
Tỉ trong: 1,4g/cm2 cao hơn PE và PP nên phải tốn một lương lớn PVC để có được một diện tích màng cùng độ dày so với PE và PP.
Chống thấm hơi, nước kém hơn các loại PE, PP.
Có tính dòn, không mềm dẻo như PE hoặc PP; để chế tạo PVC mềm dẻo dùng làm bao bì thì phải dùng thêm chất phụ gia. Loại PVC đã đươc dẻo hóa bởi phụ gia sẽ bị biến tính cứng dòn sau một khoảng thời gian.
Mặc dù đã khống chế được dư lượng VCM thấp hơn 1ppm là mưc an toàn cho phép; nhưng ở Châu Âu, PVC vẫn không được dùng làm bao bì thực phẩm dù giá thành rẻ hơn bao bì nhựa khác.
1.4. LDPE
Hình ảnh: nhựa loại 4 LDPE
LDPE (Low-density polyethylene)
Đây là loại nhựa polyethylene tỉ trọng thấp (LDPE). Nó thường được sử dụng để làm các loại bao bì; túi nhựa đựng hàng tạp hóa; giấy gói thực phẩm… Loại nhựa này được xem là khá an toàn và dễ tái chế.
Được tìm thấy trong: các loại chai có thể bóp; bánh mì,thực phẩm đông lạnh, giặt khôvà túi mua sắm; túi tote; quần áo; đồ nội thất; thảm
Hình ảnh: nhựa loại 4 LDPE
1.5. PP
Hình ảnh: Nhựa loại 5 PP
PP (polypropylene)
Đây là loại nhựa được làm từ polypropylene. Hộp sữa chua, chai đựng nước lọc, lọ đựng thuốc, chai đựng nước sirup (xi rô) hoặc nước sốt cà chua, tương ớt, ống hút… đều được thuộc loại nhựa số 5. Loại nhựa này được xem là an toàn, và rất dễ tái chế.
Dùng làm bao bì một lớp chứa đựng bảo quản thực phẩm; không yêu cầu chống oxy hóa một cách nghiêm ngặt. Tạo thành sợi, dệt thành bao bì đựng lương thực, ngũ cốc có số lượng lớn.
PP cũng được sản xuất dạng màng phủ ngoài đối với màng nhiều lớp để tăng tính chống thấm khí; hơi nước, tạo khả năng in ấn cao, và dễ xé rách để mở bao bì (do có tạo sẵn một vết đứt) và tạo độ bóng cao cho bao bì.
Hình ảnh: Nhựa loại 5 PP
Tính chất:
Tính bền cơ học cao (bền xé và bền kéo đứt), khá cứng vững; không mềm dẻo như PE, không bị kéo giãn dài do đó được chế tạo thành sợi. Đặc biệt khả năng bị xé rách dễ dàng khi có một vết cắt hoặc một vết thủng nhỏ.
Trong suốt, độ bóng bề mặt cao cho khả năng in ấn cao, nét in rõ.
Chịu được nhiệt độ cao hơn 100o C; tuy nhiên nhiệt độ hàn dán mí (thân) bao bì PP (140oC) cao so với PE – có thể gây chảy hư hỏng màng ghép cấu trúc bên ngoài; nên thường ít dùng PP làm lớp trong cùng.
Có tính chất chống thấm O2, hơi nước, dầu mỡ và các khí khác.
1.6. PS
Hình ảnh: nhựa loại 6 PS
PS (Polystyrene)
Nhựa Polystyrene hay còn được gọi là xốp; thường được sử dụng trong khâu chèn lót, đóng gói bao bì, đồ cách nhiệt. Bạn cũng thấy nhựa số 6 được sử dụng để làm các loại đĩa; tô đựng mì ăn liền, đựng đồ ăn như canh, súp, và ly dùng 1 lần.
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng loại đồ nhựa này có khả năng tiết ra các chất hóa học độc hại, đặc biệt khi chứa đồ ăn nóng. Do đó, chúng ta nên tránh sử dụng các loại đồ nhựa mang nhãn số 6 để đựng thức ăn. Loại nhựa số 6 rất khó để tái chế.
Hình ảnh: Nhựa loại 6 PS
1.7. Các loại nhựa khác
Hình ảnh: nhựa loại 7
Con số này về cơ bản có nghĩa là “Tất cả mọi thứ”. Đây là sản phẩm từ hỗn hợp các loại chất dẻo đã được phát minh sau năm 1987; trong đó có Polycarbonate (loại nhựa cứng, trong) và chất BPA rất đáng sợ.
Hầu như không có bất cứ loại đồ nhựa gia dụng nào mang nhãn số 7. Loại nhựa này đa phần chỉ được sử dụng trong công nghiệp, từ vỏ máy điện thoại, máy tính… Rất khó để tái chế.
PC(Polycarbonat): Với khả năng chịu được nhiệt độ cao nên PC được dùng làm bình, chai, nắp chứa thực phẩm cần tiệt trùng. Màng PC có tính chống thấm khí, hơi kém, giá thành PC cao gấp ba lần PP, PET, PP nên ít được sử dụng.
Tính chống thấm khí, hơi cao hon các loại PE, PVC nhưng thấp hơn PP, PET.
Trong suốt, tính bền cơ và độ cứng vững rất cao; khả năng chống mài mòn và không bị tác động bởi các thành phần của thực phẩm.
Chịu nhiệt cao (trên 100oC ).
Hình ảnh: Sản phẩm làm từ nhựa 7 khác
2. Hỏi đáp về tính an toàn của các loại nhựa như thế nào?
Tóm lại, các loại đồ nhựa số 2, 4, 5 (thuộc nhóm poly-Ethylene (PE) và Polypropylene (PP) thường được coi là an toàn. Đồ nhựa số 1 cũng được xem là an toàn nếu chỉ được sử dụng 1 lần. Khi bạn lựa chọn đồ nhựa gia dụng, nhất là để dùng chứa đựng thức ăn; cần phải hết sức thận trọng và xem xét kỹ lưỡng những con số được đánh dấu dưới đáy các loại chai, hộp nhựa. Tốt nhất là nên mua đồ làm bằng nguyên liệu gốc, không pha trộn nguyên liệu tái sinh; không nên chọn những loại đồ nhựa không có nhãn mác gì, không có 1 trong 7 kí hiệu trên.
❓ Câu hỏi 1: Có thông tin cho rằng: Hầu hết các gia đình đều có thói quen dùng bình nhựa đựng nước lọc rồi bỏ vào tủ lạnh làm mát hay để đông đá. Khi ở nhiệt độ thấp, nhựa sẽ tiết ra độc tố dioxin. Đây là một chất cực độc và là nguyên nhân chính gây ung thư, đặc biệt là ung thư vú. Không chỉ vậy, thành phần nhựa còn chứa các chất như bisphenol A(BPA), Phthalates… Các chất này rất gây hại cho con người, đặc biệt là phụ nữ mang thai và trẻ em. Bisphol A có thể khiến thai nhi chết non hoặc phát triển dị dạng. Trẻ mới sinh dùng nhiều đồ nhựa như bình uống sữa sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển.”
🔎 Trả lời: Xin nhắc lại, thông tin trên bạn vừa đọc không có cơ sở khoa học, chỉ mang tính giật gân
Không có dioxin trong nhựa. Các loại nước khoáng, giải khát hay nước hoa quả người ta thường sử dụng bình được làm bằng chất Polyethylene terephthalate (PET hoặc PETE). Không có một bằng chứng khoa học nào cho rằng bình nước bằng PET sẽ tiết ra dioxin khi gặp lạnh cả (nếu có dioxin thật, mà các nhà nghiên cứu tin rằng là không có). Dioxin là một nhóm hợp chất tạo ra ở nhiệt độ cực cao (khoảng 371°C); chứ không phải ở nhiệt độ trong phòng và tủ lạnh. Tất cả chỉ là tin đồn, hoàn toàn không có dioxin trong nhựa. Thêm nữa là việc làm lạnh thường là để chống hóa chất tiết ra. Hóa chất không phân tán dễ dàng trong nhiệt độ thấp. Vì vậy các bạn hoàn toàn không phải lo lắng gì về chuyện sử dụng nước lạnh trong chai nhựa.
Việc uống nước ấm trong chai nhựa cũng không thành vấn đề; tuy nhiên có một nhóm hợp chất được gọi là Phthalates, được thêm vào để làm chai nhựa dẻo hơn; nếu làm nóng nhựa thì bạn có thể làm tăng hợp chất Phthlates từ chai nhựa gây rối loạn nội tiết ở con người và động vật vì Phthlates là chất không thân thiện với môi trường.
Còn những loại bình được làm từ bisphenol A (BPA) dùng để sử dụng nhiều lần; ví dụ như bình nước cho vận động viên xe đạp, cho trẻ nhỏ, BPA có hại và liên quan đến ung thư ở động vật qua nghiên cứu; điều này khiến BPA bị cấm sử dụng để làm đồ dùng nhựa cho trẻ em và làm nhiều người cố gắng tìm bình nước thể thao không BPA hơn; tất nhiên là có những loại bình nước thể thao không làm từ BPA.
Câu hỏi 2: Có nên tận dụng các chai PET (chai từ nước suối Lavie, Aquafina,Vĩnh Hảo, nước ngọt 7up, pepsi, cocacola..) để chứa nước hay không?
🔎 Trả lời: Loại nhựa này nói chung là an toàn, tuy nhiên, không nên tái sử dụng để chứa đựng nước uống hay thức ăn. Lý do với bề mặt có rất nhiều lỗ rỗng, xốp có thể cho phép vi khuẩn và mùi vị tích tụ, rất khó rửa sạch. Loại nhựa này được xem là loại đồ nhựa chỉ nên sử dụng một lần. Nếu muốn đựng nước, nên sử dụng loại nhựa số 2-HDPE. Tuy có màu đục nhưng loại nhựa này được xem là an toàn vì vi khuẩn khó tích tụ do bề mặt khá trơn láng.
❓ Câu hỏi 3: Ăn cơm hộp có gì nguy hiểm không?
🔎 Trả lời: Đĩa, tô đựng mì ăn liền, đựng đồ ăn như canh, súp, và ly dùng 1 lần, hộp cơm là từ loại nhựa số 6 PS. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng loại đồ nhựa này có khả năng tiết ra các chất hóa học độc hại, đặc biệt khi chứa đồ ăn nóng. Do đó, chúng ta nên tránh sử dụng các loại đồ nhựa mang nhãn số 6 để đựng thức ăn. Loại nhựa số 6 rất khó để tái chế. Hơn nữa nếu các nhà sản xuất tiết kiệm chi phí sẽ dùng các loại nhựa tái sinh pha tạp và không rõ nguồn gốc. Có lẽ đó là mối nguy nhất.
Tác giả trong công ty dịch vụ giúp việc theo giờ TKT hy vọng với bài viết này những người giúp việc nhà; và Quý Khách hàng có thể phân biệt các loại nhựa xung quanh mình và có cách sử dụng chúng đúng các. Bài viết tiếp theo, chúng tôi sẽ gửi đến các bạn bài viết về ý nghĩa biểu tượng các thông tin trên nhãn.
